Aralık ayının ışıltısı, yılbaşı ağacının altında toplanan hediyeler ve sokakları süsleyen renkli ışıklar... Yılın bu zamanı, hepimize mutluluk getirirken, farkında olmadan doğanın omuzlarına büyük bir yük bindiriyor olabilir miyiz?
Yılbaşı süslemelerinde kullanılan plastik malzemeler, konfeti patlamalarıyla havaya yayılan mikroplastikler ve hatta tek kullanımlık dekorasyonların ardında yatan çevresel maliyet, düşündüğümüzden çok daha büyük. Her yıl yalnızca ABD'de, yaklaşık 4 milyon ton hediye paketi ve dekoratif kağıt atığı çöpe gidiyor. Avrupa’da ise yılbaşı döneminde tüketim oranları, yılın diğer dönemlerine göre %30 daha fazla artıyor ve bu artış, doğrudan karbon emisyonlarına yansıyor.
Peki, patlayan konfeti yağmurlarının doğaya zararı nedir? Çoğunluğu plastikten yapılan bu konfeti parçacıkları, rüzgarla toprağa, su kaynaklarına ve sonunda okyanuslara karışarak canlıların yaşamını tehdit ediyor. Bir araştırma, mikroplastiklerin deniz kaplumbağalarının %52’sinin sindirim sisteminde bulunduğunu ortaya koyuyor. Konfetilerden yayılan bu küçük parçalar, sonunda soframıza kadar geri dönebiliyor.
Ancak zararın boyutları bununla sınırlı değil. Yılbaşı döneminde yalnızca dekorasyon değil, enerji tüketimi de ciddi boyutlara ulaşıyor. Sokakları aydınlatan rengarenk ışıklar ve süslenen evlerin dış cepheleri, kutlama döneminde enerji tüketimini zirveye çıkarıyor. Sadece ABD’de yılbaşı ışıkları nedeniyle harcanan enerji, tüm Etiyopya’nın yıllık enerji ihtiyacını karşılayabilecek kadar yüksek. Bu fazla tüketim, doğrudan karbon ayak izimizin artmasına neden oluyor ve iklim değişikliği üzerindeki etkilerimizi katlıyor.
Bu durum, yalnızca gelecek nesiller için değil, bugün yaşayan pek çok canlı için de tehlike anlamına geliyor. Işık kirliliği, özellikle kuşların ve diğer gece aktif canlıların doğal davranışlarını bozuyor. Yanlış yönlenen göç yolları, parçalanan ekosistemler ve hatta üreme döngülerinde aksaklıklar bu kirliliğin sonuçları arasında yer alıyor.
Elbette doğa dostu kutlamalar yapmak mümkün. Tekrar kullanılabilir dekorasyonlar tercih etmek, biyolojik olarak çözünebilen konfeti ve süslemelere yönelmek ya da yılbaşı hediyelerini plastik yerine geri dönüştürülebilir ambalajlarla sarmak, atıklarımızı önemli ölçüde azaltabilir. Küçük bir yılbaşı ağacı yerine büyük bir saksı bitkisi süslemek gibi yaratıcı fikirler hem çevreyi korumaya katkı sağlar hem de kutlamalarınıza sıcak bir dokunuş ekler.
Yeni bir yılı karşılarken, doğaya verdiğimiz zararları en aza indirmek elimizde. Yaptığımız her küçük değişiklik, doğanın yükünü hafifletmek için büyük bir adım olabilir. Bu yıl, kutlamalarınız sadece sizin için değil, gezegenimiz için de umut dolu bir başlangıç olsun.